Nasze pragnienia – inaczej cele, są mocno związane z wyznawanymi przez nas wartościami. Pytanie brzmi: czym są te wartości? Wartości to przedmioty i przekonania wpływające na emocje i działania jednostki. Pojęcie wartości wywodzi się z języka niemieckiego od słów Würde i Wert, oznaczających: wartościowy, godny lub honor, godność, powaga. Wartością może być element materialny lub niematerialny, który odgrywa ważną rolę w życiu.
Dążenie do danej wartości jest związane z zaspokojeniem potrzeb jednostki. Przykładami wartości mogą być rodzina, praca, posiadanie, możliwość realizowania pasji, religia, dobro, prawda, piękno, wolność, autorytet, państwo, zdrowie itd. Zespół wartości tworzy system według stopnia ważności. Wartości mają różną wagę w różnych sytuacjach, a ich znaczenie uzewnętrznia się najczęściej podczas konfliktów. Mamy wtedy do czynienia z koniecznością wyboru i rezygnacji z niektórych z nich. Nasze wartości wspierają nas przy realizacji danego celu lub nam to utrudniają. W sytuacji, gdy mamy do czynienia z ograniczeniem lub utrudnieniem wynikającym z wewnętrznego oporu przy jakimś działaniu, prawdopodobnie jest on w sprzeczności z jakąś wartością wyznawaną przez nas. W poznaniu i uświadomieniu hierarchii potrzeb może pomóc coach, ponieważ w procesie wsparcia coachingowego zrozumienie tego obszaru odgrywa bardzo ważną rolę.
Hierarchia potrzeb Maslowa
Wartości mają bezpośredni związek z potrzebami. Najbardziej znana teoria potrzeb została stworzona przez Abrahama Maslowa. Zaobserwował on, że niektórzy ludzie działają i osiągają wyznaczone cele, mimo niesprzyjających okoliczności. Potrafią odnaleźć w sobie pokłady energii do działania. Obserwując te mechanizmy, stworzył teorię wyjaśniającą siłę ludzkiej motywacji. Maslow zauważył, że najpierw muszą zostać zaspokojone potrzeby na najniższym poziomie, aby móc zaspokoić następny z poziomów. Nie ma drogi na skróty, trzeba przejść od potrzeb fizjologicznych do samorealizacji, zaspokajając wszystkie po kolei. Gdy potrzeba na niższej pozycji jest niezaspokojona – pojawiający się dyskomfort uniemożliwia dalszy rozwój. Oczywiście chwilowe wahania nie powodują cofania się. Jeżeli pojawi się głód w trakcie pracy, nie rzucimy wszystkiego i nie pognamy do najbliższej restauracji. U podstawy znajdują się potrzeby fizjologiczne i bezpieczeństwo. Dalej potrzeby miłości związane są bezpośrednio z twoją interakcją ze społeczeństwem. Nie zaspokoisz ich automatycznie, w początkowym okresie życia miłość otrzymujesz od rodziców. Wraz z rozwojem nauczyłeś się budowania więzi z innymi. Na tym poziomie ważne jest, aby funkcjonować w społeczeństwie. Bez tego pojawia się uczucie odrzucenia i osamotnienia, które niezaspokojone z dużą dozą prawdopodobieństwa uniemożliwi Ci wspięcie się na kolejny poziom. Potrzeby szacunku i uznania pojawiają się, gdy jesteś członkiem grupy. W tym momencie nie wystarczy już same członkostwo. Ważną rolę odgrywa oddziaływanie na tę grupę i odpowiedni w niej status. To poziom, na którym znajduje się większość szanowanych przez społeczeństwo ludzi. Im lepiej zdasz sobie sprawę z tego, co daje Ci energię do działania, tym lepiej będziesz umiał ją wykorzystać do osiągania swoich celów.
Teoria Herzberga
Ponieważ 1/3 doby przeciętny człowiek spędza w pracy, warto poznać dwuczynnikową teorię Herzberga, mówiącą o czynnikach wpływających na stosunek pracownika do pracy. W jej skład wchodzą dwie grupy czynników. Wywołują one z jednej strony zadowolenie, a z drugiej niezadowolenie z pracy.
Do czynników wywołujących niezadowolenie zalicza się:
- relacje z innymi pracownikami i przełożonym
- styl zarządzania przełożonego
- polityka firmy
- wynagrodzenie
- warunki pracy
Czynniki powodujące zadowolenie to:
- rozwój osobisty
- osiągnięcia
- uznanie
- awans
- odpowiedzialność
- charakter pracy
Pierwsza grupa czynników w dłuższym okresie hamuje motywację. To czynniki zewnętrzne, narzucone przez organizację. Druga grupa wpływa na satysfakcję, jest motywatorem, jednak tylko w warunkach, gdy wpływ pierwszej grupy jest zneutralizowany. Czynniki motywujące są związane z charakterem pracy i są bardziej osobiste, subiektywne. Pamiętaj, że każdy z nas jest inny. Jeżeli nie czujesz zadowolenia z aktualnie wykonywanej pracy, to żaden czynnik nie zmieni Twojego nastawienia.
Prezentacja tych dwóch elementów: teorii potrzeb Maslowa i dwuczynnikowej teorii Herzberga ma na celu zwrócenie Twojej uwagi na znaczenie potrzeb i czynników w procesie motywowania siebie i innych. Wiedza na ten temat poprawi twoją efektywność w kontakcie z innym człowiekiem, partnerem biznesowym, współpracownikiem, ale również z członkiem rodziny.
●
Maciej Kozubik
Coach i Trener Biznesu
___________
Część pierwsza artykułu: http://www.rankingmlm.com/managermlm/articles/article?id=wstep_do_skutecznej_motywacji
