Z angielskiego coach znaczy trener, choć nie tylko. Coach to także autobus i przewóz, a słowo coaching pierwotnie oznaczało przejazd, przemieszczanie się. Coaching w znaczeniu rozwoju osobistego i zawodowego to właśnie podróż z punktu A, czyli aktualnej rzeczywistości, do S czyli sukcesu. Już teraz rozwieję wątpliwość dotyczącą sukcesu. Jego definicji jest tyle, ile ludzi na świecie. Nie ma jednej uniwersalnej. Każdy ma swoją.
Dlaczego praca z coachem?
Coachem może zostać każdy, w Polsce nie ma prawnych uregulowań dotyczących wykonywania tej profesji. W konsekwencji na rynku pojawiło się mrowie różnego rodzaju coachów, którzy wyrośli jak grzyby po deszczu. Profesjonalny coach ma odpowiednie przygotowanie zawodowe i zestaw sprawdzonych narzędzi, umożliwiających stworzenie motywującego celu, a następnie skutecznego planu. Coach będzie również towarzyszył Ci jako partner w procesie osiągania sukcesu. Cały proces, aby był skuteczny, wymaga stosowania sprawdzonych reguł, które umożliwiają przyspieszenie – nawet dziesięciokrotnie! – realizacji celu. Jak sądzisz, warto pracować ze sprawdzonymi coachami, czy lepiej zaryzykować, kupując kota w worku? Skuteczni coachowie nie boją się prezentować referencji i posiadanych kwalifikacji (ukończone studia, kursy, itp.), osoby bez przygotowania i doświadczenia po prostu tego nie mają.
Jak wybrać skutecznego coacha przez duże „C”?
Po pierwsze profesjonalny coach dwa razy więcej słucha niż mówi, ponieważ wie, że najważniejszy w tym procesie jest klient (coachee). Zagadywanie klienta, narzucanie mu swojego zdania i pomysłu na jego życie nie jest coachingiem. Nie mam pojęcia czym jest, ale ja nie chciałbym brać w czymś takim udziału. Postawa coacha skierowana na coachee nie należy do łatwych, wymaga dużej pewności siebie, odsuwania swojego ego na bok i umiejętności aktywnego słuchania. Słuchania na wielu poziomach. Wiara w klienta, w jego możliwości, w to, że może osiągnąć sukces charakteryzuje skutecznych coachów.
„Gdy uczeń jest gotowy, mistrz się pojawia” – to stare chińskie przysłowie. Jest w nim głęboka prawda, ale myli się ten, kto uważa, że wystarczy tylko chcieć i czekać. Mistrz sam się nie pojawi. Chęci i czekanie bez działania to źródło frustracji i stresu. Pojawienie się mistrza odnosi się do całego procesu rozwoju osobistego i zawodowego. Kto szuka, ten znajdzie, bo otworzy się na nowe możliwości i okazje. Takim mistrzem może być właśnie coach.
Większość profesjonalnych coachów oferuje bezpłatne sesje zerowe. Na nich każdy ma możliwość poznania sposobu pracy danego coacha, różnicy między metodami rozwoju i w konsekwencji podjęcia ostatecznej decyzji o współpracy.
Zastanów się jednak, czy coach jest Ci potrzebny?
Są osoby, które mogą osiągnąć wiele bez współpracy z coachem. Część narzędzi jakimi posługują się coachowie jest dostępna, czasem dość droga, choć możliwa do kupienia. Jeżeli ktoś ma wiedzę i doświadczenie to osiągnie swoje cele. Z coachem może to jednak znacznie przyspieszyć. Natomiast bez odpowiedniej wiedzy i umiejętności (chodzi o te potrzebne do zrealizowania jego planów) jakie powinien mieć klient, coaching nie przyniesie efektów. Dlaczego? Istota coachingu polega na wsparciu, bez doradzania i kierowania. Coach inspiruje do działania, zadając odpowiednie pytania. Możliwe, że masz dużo wiedzy, ale jednocześnie nie wiesz, którą drogę wybrać – wtedy coaching jest odpowiednim rozwiązaniem.
Mając odpowiednią wiedzę, zacznij ją wykorzystywać. Jeżeli jej nie masz, zatrudnij trenera, przeczytaj książkę, poszukaj mentora.
Czy jesteś gotowy na pracę z coachem?
Czy jesteś gotowy zmienić swoje życie, aby osiągnąć sukces? Powtarzanie ciągle tych samych czynności i oczekiwanie innego efektu przypomina szaleństwo. Zdradzę teraz mroczny sekret rozwoju osobistego – większość ludzi nie chce się zmienić, a oczekuje gwiazdki z nieba. Cóż, jeszcze nikt nie znalazł sposobu poruszania się w górę, siedząc w jednym miejscu. Z drugiej strony, gdy idziesz pod górę to ciesz się – przecież zmierzasz na szczyt!
Jeżeli nie jesteś gotowy na zmianę, praca z coachem to strata czasu i pieniędzy. Twoja gotowość to podstawa współpracy z profesjonalnym coachem.
Jaką cenę jesteś gotowy zapłacić za pracę z coachem?
Na pierwszy rzut oka coaching może być kosztowną usługą, jednak jego efektywność przynosi większe zyski niż zapłacona cena. Proces coachingowy trwa zwykle od trzech do sześciu miesięcy, a częstotliwość spotkań waha się od jednego do dwóch w miesiącu, w rzadkich wypadkach częściej. Jednorazowy okres współpracy obejmuje maksymalnie 12 spotkań, choć zwykle to 6 do 9. Ceny usług coachingowych w Polsce są mocno zróżnicowane i zaczynają się od 100 złotych, a kończą na 700 euro za godzinną sesję. Oczywiście zdarzają się ceny na poziomie kilku złotych. Przypominam, że zdobycie odpowiedniej wiedzy i doświadczenia nie przychodzi łatwo. Podstawowy kurs coachingowy to wydatek kilku tysięcy złotych, studia podyplomowe kosztują podobnie. Najdroższe warsztaty potrafią kosztować nawet 18 000 złotych. Taka inwestycja musi się zwrócić.
Znalezienie dobrego coacha wymaga też większego zaangażowania. Cyklicznie dostaję zapytania ofertowe e-mailem. Mam podać warunki współpracy, w tym cenę. Klient podejmujący decyzję o skorzystaniu z usługi coachingowej, kierując się ceną, nie wybierze najlepiej. Ciekawe, czy swoje usługi lub produkty też będzie oferował znacznie poniżej kosztów? Każdy chętnie kupi usługę na wysokim poziomie, za ułamek jej ceny, jednak nikt rozsądny nie działa wbrew logice biznesowej. To po tak prostu nie działa. Coach bez przygotowania zawodowego zwykle oferuje niskie ceny, jednak często przynosi to więcej krzywdy niż pożytku. W konsekwencji pracy z taką osobą pojawi się opinia, że coaching nie działa. Jak ma działać, gdy jest prowadzony przez totalnego amatora? Profesjonalizm kosztuje.
Czego możesz oczekiwać po procesie coachingowym?
Coach nie zrobi Twojej pracy za Ciebie. Wraz z coachem zbudujesz system zmiany prowadzący Cię do indywidualnego sukcesu. Wyznaczysz cel oraz sposób jego osiągnięcia. Nauczysz się planować i efektywnie działać. Może zdarzyć się, że coach nauczy Cię czegoś istotnego np. technik relaksacyjnych, skutecznej wizualizacji. Najważniejsze jest odpowiednie wykorzystywanie czasu między sesjami, to decyduje o wszystkim. Ja osobiście daję zawsze zadania domowe, których celem jest maksymalne wykorzystanie procesu coachingowego. Dobry coach nie powie Ci, co masz zrobić ze swoim życiem, ale pomoże złożyć układankę w całość. Wcześniej jednak umożliwi spojrzenie z perspektywy, zachęci do refleksji, zainspiruje.
Maciej Kozubik
Coach i Trener Biznesu
