Federacja Rosyjska to obecnie największe państwo świata, a ze względu na swoją powierzchnię również olbrzymi rynek i jedna z największych globalnych gospodarek – pod względem PKB mieści się w pierwszej dziesiątce krajów świata i ciągle się rozwija. Odnosi się to również do branży sprzedaży bezpośredniej, której przychody ciągle rosną, a kolejne firmy dostrzegają ogromne możliwości tego rynku i rozpoczynają ekspansję. Dla przykładu międzynarodowy gigant branży MLM Amway ujawnia, że jego obroty w Rosji wynoszą 629 mln dolarów i rosną najszybciej. Obecnie Rosja znajduje się na piątym miejscu wśród państw przynoszących firmie najwyższe zyski.
Kilka faktów z rynku MLM
—
Liczba przedstawicieli firm marketingu sieciowego w Rosji jest porównywalna do ich ilości w całej Unii Europejskiej: to odpowiednio 4,3 miliona i 4,8 miliona osób. Ilość, która spokojnie mogłaby zaludnić niewielkie państwo, ale wobec 143 milionów mieszkańców Rosji wywierane przez nią wrażenie nieco blednie.
Jeśli chodzi o strukturę płci, to Rosja nie wyróżnia się na tle Europy. Także tutaj kobiety stanowią zdecydowaną większość przedstawicieli – a ściślej rzecz ujmując 86 procent. Trudno się dziwić, skoro najlepiej sprzedającą się kategorią produktów pozostają kosmetyki i środki do pielęgnacji ciała (niemal 70 procent całego rynku sprzedaży bezpośredniej). Nacisk jest wyraźnie położony na sprzedaży indywidualnej, przyjęcia domowe i sprzedaż grupowa stanowią niewielki odsetek wszystkich sprzedaży (14 procent).
Inne kategorie produktów, które dobrze sprzedają się na rosyjskim rynku to wellness (11 procent), ubrania i akcesoria (8 procent), środki do sprzątania (7 procent) oraz artykuły dekoracyjne i sprzęty gospodarstwa domowego (5 procent). Statystyki pokazują, że coraz więcej Rosjanek marzy o tym, aby schudnąć i sięga po różne specyfiki mające to ułatwić, co dobrze rokuje dla całej branży wellness, w tym sprzedaży bezpośredniej.
Łączne przychody firm marketingu wielopoziomowego w Rosji wynosiły w roku 2012 131 516 milionów rubli, czyli około 3 290 milionów euro, co jest wynikiem zbliżonym do wartości rynku DS w Niemczech. Rynek rosyjski charakteryzuje się jednak dość dynamicznym wzrostem na poziomie 4,1 procenta rocznie. Wzrost napędza prowincja – małe miasta i tereny wiejskie, gdzie potrzeby mieszkańców ciągle jeszcze nie zostały zaspokojone. W 2012 roku wzrost sprzedaży produktów firm MLM wyniósł tam aż 15 procent!
Kosmetyki, kosmetyki…
—
Branża kosmetyczna ma się w Rosji coraz lepiej. Nic w tym dziwnego, skoro ze statystyk wynika, że tylko jedna Rosjanka na dziesięć się nie maluje, a trzy czwarte z nich regularnie korzysta m.in. z kolorowych pomadek. Mieszkanki Rosji coraz chętniej o siebie dbają i przekłada się to na liczby. Udział Rosji na rynku światowym wynosi 3,5 procent i ma tendencję wzrostową. Co prawda statystyczna Rosjanka wydaje na środki piękności mniej niż statystyczna Niemka (odpowiednio 76 i 135 euro rocznie), ale sprzedaż w branży kosmetycznej stale rośnie niezależnie od kryzysów ekonomicznych.
Rosjanki wybierają kosmetyki z niskiej i średniej półki cenowej. Do kluczowych kanałów sprzedaży należą sprzedaż bezpośrednia, w tym katalogowa, i sprzedaż w wyspecjalizowanych sklepach sieciowych (razem dystrybuuje się w ten sposób 55 procent produktów). Sprzedaż internetowa nie stanowi na razie poważnej konkurencji, chociaż również intensywnie się rozwija.
Liderzy rynku MLM
—
Najpopularniejsze firmy marketingu sieciowego nie będą więc zaskoczeniem – to Avon i Oriflame, które w sumie mają 43 procent rynku sprzedaży bezpośredniej (dane Euromonitora z roku 2012). Jednakże ich rynkowa dominacja powoli spada – w 2010 miały łącznie 49 procent rynku, a rok później 45 procent.
Przyczyn takiego stanu rzeczy należy upatrywać w rosnącej konkurencji ze strony nowych, innowacyjnych firm MLM oraz producentów dermokosmetyków. Rozpoznawalna marka i ugruntowana pozycja na rynku przestają wystarczać. Innym problemem, z którym zmagają się oba koncerny, jest spadająca liczba dystrybutorów. Dzieje się tak z powodu zwiększającej się liczby sklepów detalicznych i rosnących pensji sprzedawców – przyciągnięcie zmotywowanych i lojalnych dystrybutorów w segmencie kosmetycznym staje się coraz trudniejsze w porównaniu do lat ubiegłych.
Siła reklamy
—
Rok 2012 był bardzo dobrym okresem dla rynku MLM i DS w Rosji. Wzrost zainteresowania taką formą zakupów był spowodowany konkurencyjnością cen w stosunku do produktów ze sklepowych półek, a także szeroko zakrojonej kampanii reklamowej i informacyjnej na temat sprzedaży bezpośredniej w wiarygodnych mediach (telewizja, reklamy z udziałem celebrytów, pozytywne recenzje na specjalistycznych forach i wiele innych).
Także badania przeprowadzone przez Rosyjskie Stowarzyszenie Sprzedaży Bezpośredniej (www.rsda.ru) wykazały, że negatywne nastawienie do branży wśród konsumentów wyraźnie się zmniejszyło. Nie oznacza to jednak, że wszystko funkcjonuje idealnie – klienci ciągle zgłaszają problemy, takie jak nachalność dystrybutorów czy niska efektywność produktów.
Prowincja szansą na rozwój
—
Największe możliwości rozwoju tkwią w terenach wiejskich, gdzie brakuje sklepów, o centrach handlowych nie wspominając. Najwięcej sieciowych sklepów perfumeryjno-kosmetycznych jest w Centralnym Okręgu Federalnym (w tym w Moskwie) – około 30 procent. Na dalszych miejscach znajdują się Nadwołżański Okręg Federalny (19 procent) oraz Północno-Zachodni Okręg Federalny (15 procent). Zapotrzebowanie mieszkańców stolicy jest już bliskie poziomowi nasycenia, dlatego sieci zaczynają ekspansję na mniej „skolonizowane” tereny, np. na północny Kaukaz. Najwięcej nowych sklepów w 2012 roku powstało w Kraju Stawropolskim. Na południu Rosji intensywnie rozwija się sieć „Magnit Cosmetic”.
Firmy MLM zdają sobie z tego sprawę i zmieniają swoją politykę, przenosząc nacisk kładziony na rozwój sprzedaży w dużych miastach na prowincję. Pozyskanie do współpracy osób wiarygodnych i znanych w danej wsi czy regionie z pewnością pomoże promować marketing sieciowy z dala od dużych ośrodków, gdzie jest on obecnie najbardziej popularny. Inna przewagą produktów oferowanych przez firmy marketingu sieciowego są ich stosunkowo niskie ceny, co dla mniej zamożnych mieszkańców małych miasteczek i wsi ma ogromne znaczenie.
Źródła:
http://www.seldia.eu/images/pdf/2012_stat_general_presentation27062013_xls.pdf
http://www.kosmetyka.farmacom.com.pl/news.php?id=274
http://www.euromonitor.com/direct-selling-in-russia/report
http://www.wfdsa.org/files/pdf/global-stats/2012_Fact_Sheets.pdf