Najdalej wysunięte na zachód kraje Europy to Portugalia i Hiszpania, kojarzące się nam zwykle z niezapomnianymi wakacjami w pięknych krajobrazach, plażami, oceanem, urokliwymi miastami i winnicami. Kiedyś, w czasach zamorskich podbojów, były prawdziwymi potęgami na skalę światową, obecnie znajdują się raczej na gospodarczym marginesie, balansując na krawędzi kryzysu i walcząc z coraz wyższym bezrobociem. Jak firmy sprzedaży bezpośredniej radzą sobie na Półwyspie Iberyjskim?
Hiszpania
Ten drugi pod względem wielkości kraj w Unii Europejskiej liczy ponad 47 milionów mieszkańców. Spośród nich tylko nieco ponad 72 tysiące zajmują się sprzedażą bezpośrednią. 85 procent z nich to kobiety. Przedłużająca się recesja gospodarcza skutkująca wysokim poziomem bezrobocia sprawiła jednak, że współpraca z firmami marketingu sieciowego zyskuje na atrakcyjności i to zarówno wśród bezrobotnych, jak i osób podejmujących pracę poniżej kwalifikacji lub pracujących w zbyt niskim wymiarze godzin.
Dla wielu ledwo wiążących koniec z końcem Hiszpanów praca dystrybutora MLM to opłacalny i elastyczny sposób na zarobek, bez względu na to, czy stanowi on przychód dodatkowy, czy jest głównym źródłem utrzymania. Dlatego też prognozy dla rynku sprzedaży bezpośredniej w Hiszpanii są optymistyczne – w roku 2012 generował on 493 miliony euro, a do roku 2017 kwota ta ma wzrosnąć o 31 procent i wynieść około 647 milionów euro.
Warto również mieć na uwadze, że w Hiszpanii ciągle żyje wiele osób, do których zdobycze cywilizacyjne ostatnich dekad jeszcze nie dotarły. Są to zazwyczaj starsi ludzie zamieszkujący tereny wiejskie, dla których Internet czy centra handlowe to czysta i niepotrzebna fanaberia. Takie regiony otwierają wiele możliwości przed sprzedawcami bezpośrednimi, jeśli tylko zechcą się zapuścić na głęboką prowincję.
W związku z tym w najbliższych latach Hiszpania powinna zaobserwować wzrost liczby osób współpracujących z firmami marketingu wielopoziomowego, co przełoży się na wzrost popularności tego kanału sprzedaży.
Najpopularniejsze firmy MLM
W Hiszpanii najlepiej sprzedają się kosmetyki, w związku z czym numerem jeden jest znana na całym świecie firma Avon Cosmetics. Razem ze znajdującą się na miejscu drugim firmą Vorwerk España MSL, którego najpopularniejszym produktem pozostaje Thermomix, oraz Cristian Lay plasującą się na miejscu trzecim posiadają 58 procent wartości całego rynku sprzedaży bezpośredniej w Hiszpanii. O ile pierwszych dwóch firm nikomu raczej przedstawiać nie trzeba, o tyle ostatnia jest mało znana.
Cristian Lay to marka rodem z Hiszpanii, produkująca kosmetyki, biżuterię, zegarki i tkaniny, obecna na kilku rynkach europejskich, w Afryce i Ameryce Południowej. Chociaż została założona już dawno, bo w 1981 roku, w ostatnich latach doświadczyła znaczącego wzrostu i stała się bardziej rozpoznawalna, głównie dzięki sprzedaży sztucznej biżuterii i kosmetyków. Firma przedstawia się jako oferująca „luksus dla każdego”, co w praktyce oznacza dystrybucję produktów glamour w przystępnych cenach.
Portugalia
Chociaż jest krajem o wiele mniejszym od swojej sąsiadki, mieszka w niej więcej sprzedawców bezpośrednich. Dokładniej rzecz ujmując – 85 620 osób w roku 2012. Roczne przychody całej branży wyniosły wtedy niemal 100 milionów euro. Portugalia, podobnie jak Hiszpania, od dłuższego czasu zmaga się z kryzysem gospodarczym, co nie pozostaje bez wpływu na sektor sprzedaży bezpośredniej.
Ekonomiczne zawirowania oddziałują w dwojaki sposób, zarówno pozytywny, jak i negatywny na branżę Multi-Level Marketingu. Z jednej strony, gdy portugalscy konsumenci doświadczyli wyraźnie odczuwalnego spadku dochodów zostali zmuszeni do zaciśnięcia pasa i zrezygnowania na jakiś czas z mniej niezbędnych zakupów, co negatywnie odbiło się na wynikach sprzedaży firm MLM w tym kraju. Ogólny spadek przychodów branży w 2012 roku w porównaniu do roku poprzedniego wyniósł 3 procent.
Z drugiej jednak strony kryzys zawsze zmusza do szukania alternatywnych dla tradycyjnego etatu sposobów zarabiania pieniędzy. Jednym z najlepszych jest marketing wielopoziomowy i sprzedaż bezpośrednia. Rosnąca stopa bezrobocia i zagrożenie utratą pracy zmotywowało wielu Portugalczyków do wzięcia sprawy we własne ręce i rozpoczęcia kariery dystrybutora czy konsultanta.
Większość sprzedawców bezpośrednich w Portugalii to kobiety, zwłaszcza młode matki, które opiekując się dziećmi pozostają w domu. Jednak w ostatnich latach rośnie liczba mężczyzn zajmujących się sprzedażą bezpośrednią, zwłaszcza w niektórych kategoriach produktów (jak wszelkiego rodzaju urządzenia i sprzęty domowe). W ciągu roku (2011-2012) liczba panów w branży MLM zwiększyła się o 8 procent. Obecnie stanowią około 17 procent dystrybutorów w tym kraju.
Główni gracze
Podobnie jak w Hiszpanii, w Portugalii w kanale DS sprzedaje się najwięcej kosmetyków. Dwie najpopularniejsze tam w 2013 roku firmy to Oriflame Portugal i Avon Cosméticos (odpowiednio 17 i 16 procent rynku). Obie mają szeroko rozbudowane struktury konsultantek, co stanowi podstawę ich sukcesu. Dzięki swoim przedstawicielom mają wgląd w potrzeby klientów. Obie prowadzą politykę aktywnych promocji, oferując dobrą jakość w niskiej cenie. Mimo wszystko ucierpiały wskutek regresu na rynku kosmetyków.
Perspektywy
Prognozy dla portugalskiego rynku sprzedaży bezpośredniej są raczej optymistyczne. Najprawdopodobniej w nadchodzących latach będzie się on rozwijał. Szansą na zwiększenie dochodów dla sprzedawców bezpośrednich są konsumenci, którzy pracują coraz dłużej, w związku z czym nie mają czasu na błądzenie po galeriach handlowych. Wygoda zakupów staje się dla nich jednym z priorytetów kształtujących nawyki zakupowe. Popyt będzie napędzany przez nowe, innowacyjne produkty i atrakcyjne obniżki cenowe, jako że Portugalczycy przykładają dużą wagę do cen towarów.Ponadto oczekiwane wprowadzenie nowych produktów w wielu kategoriach pomoże przyciągnąć nowych klientów do firm marketingu wielopoziomowego.
Źródła:
- http://www.euromonitor.com
- http://www.seldia.eu/sites/default/files/pdf-documents/2012%20stat%20general%20presentation27062013%20xls.pdf
