Być kobietą, być kobietą… to wcale nie taka prosta sprawa. W szczególności na rynku pracy. Społeczeństwo już dawno nakreśliło rolę kobiety, istoty empatycznej, której głównym zadaniem jest nawiązywanie więzi i pogłębianie relacji interpersonalnych. Idąc za stereotypami, o kobietach mówi się, że w pracy są zorganizowane, sumienne i dokładne. Jednak wielu pracodawców wciąż nie docenia wartości kobiet, zatrudniając na ważnych stanowiskach głównie mężczyzn.
Kobieta w statystkach
Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że w I kwartale 2015 roku udział kobiet w ogólnej licznie bezrobotnych wyniósł 50,4%. Bezrobotne kobiety, w przeciwieństwie do mężczyzn, posiadają głównie wykształcenie średnie i wyższe (54,7%). Poza tym, u kobiet częściej występuje długotrwałe bezrobocie, co znaczy, że pozostają one bez pracy przez okres powyżej 12 miesięcy (44,1% kobiet, 36,9% mężczyzn). Według Global Gender Gap Index 2014, Polska zajmuje 57 pozycję w rankingu dotyczącym wyrównywania szans kobiet i mężczyzn na różnych płaszczyznach (w tym dotyczących rynku pracy), utrzymując niestety tendencję spadkową. Z czego wynikają te dane? Czy jesteśmy świadkami dyskryminacji płci?
Kobieta w społeczeństwie
Od wieków uwidocznione były różnice w wychowywaniu dziewczynek i chłopców, a co za tym idzie, podział ich późniejszych ról społecznych był wyraźnie zaznaczony. Dziewczynki wychowywano w domu, później wydawano dobrze za mąż, by rodziły dzieci i utrzymywały dom. Później sytuacja się zmieniła, pozwolono im się kształcić, kończyć uniwersytety, ale oczekiwania były wciąż podobne: znajdź miłego chłopca, weź ślub, wychowaj gromadkę dzieci. Jednak kobiety w XXI wieku stawiają swoje warunki. Chcą tego co mają mężczyźni: kariery, satysfakcji z pracy, dobrych pieniędzy. A wszystko to nie rezygnując jednocześnie z utartej w społeczeństwie roli żony i matki. Jak to pogodzić?
Kobieta w Polsce
Na kształt obecnego rynku pracy miała wpływ w dużej mierze transformacja ustrojowa. Chociaż sektor prywatny wchłonął większość pracowników sektora publicznego, to nagłym bezrobociem zostały dotknięte przede wszystkim kobiety. Głównego powodu spadku ich aktywizacji zawodowej możemy doszukać się w fakcie, że państwo wycofało się z obowiązku opieki nad dziećmi, a brak środków na rozwijanie ośrodków opiekuńczych zmusił kobiety do pozostania w domu. Dzisiejszej sytuacji kobiet zdecydowanie nie poprawia system polskich świadczeń socjalnych. Krótkie i niekorzystne finansowo urlopy macierzyńskie i wychowawcze, są jednym z najważniejszych czynników determinujących decyzje kobiet o opóźnieniu założenia rodziny.
Kobieta – matka w pracy
Z badań przeprowadzonych przez Millward Brown „Postawy Polaków wobec rynku pracy. Matki w pracy” wynika, że kobiety powracające z urlopów macierzyńskich mają większe trudności ze znalezieniem pracy niż pozostali kandydaci. Różnie oceniano jednak możliwości rozwoju kariery stwarzane przez pracodawców. 1/5 badanych pracowników uważa, że pracodawcy dyskryminują matki pod względem ich potencjalnego rozwoju. Natomiast 3/4 badanych uważa, że matki nie różnią się od innych pracowników pod względem efektywności wykonywanej przez nie pracy. Analizy badań podjęto się w artykule „Polacy: matki są dyskryminowane w pracy” na portalu www.polska.newsweek.pl. Kobiety, które posiadają umowę o pracę, nie boją się zakładać rodziny. Mają stabilną sytuację finansową i w większości przypadków, gwarantowany powrót na poprzednie stanowisko, po zakończeniu urlopu macierzyńskiego. Inaczej sytuacja wygląda wśród kobiet z umową tzw. śmieciową. Pracodawcy nieprzychylnie patrzą na pracownika, który stawia warunek rocznego opuszczenia firmy. Sądzą wręcz, że takim zachowaniem, zaszkodzą w jej rozwoju. Wiąże się to ze stereotypowym postrzeganiem młodych matek, jako mniej wydajnych, roztargnionych i nieaktywnych.
Kobieta rywalka
Czy dyskryminacja kobiet na rynku pracy może wynikać ze strachu? Badania wykazują, że TAK! Psychologowie z University of Florida dowodzą, że mężczyźni boją się kobiet odnoszących sukcesy w życiu zawodowym. Według nich, kobiety są w stanie utożsamić się z sukcesem partnera, podczas gdy mężczyźni tylko swój sukces postrzegają jako kluczowy element ich poczucia własnej wartości. A do sukcesów kobiet podchodzą w sposób rywalizacyjny. Naukowcy doszukują się winy w głęboko zakorzenionych normach społecznych, które stawiają mężczyznę jako głowę rodziny, który powinien zadbać o jej dobrobyt pod każdym względem. Jeśli ktoś, czyli kobieta, próbuje robić to za nich lub nawet w partnerstwie z nimi, czują się zagrożeni.
Kobieta orkiestra
Dzisiejszy rynek pracy często wymusza na kobietach podejmowanie niekorzystnych dla nich decyzji. Zmusza je do rezygnacji z siebie, wyboru pomiędzy pracą a rodziną. Jednak kobieta przedsiębiorcza może mieć to czego zapragnie! Przy czym będzie z tego również czerpać satysfakcję. Idealną propozycją wychodzącą naprzeciw potrzebom kobiet jest marketing sieciowy. Umożliwia on stworzenie własnego biznesu, ułożenie elastycznego grafiku, a także zapewnia stabilne wynagrodzenia. Założenie rodziny nie będzie już problemem dla pracodawcy, ponieważ pracujesz sama dla siebie. Urlop macierzyński, urlop na żądanie, czy nieregularne godziny pracy, sama decydujesz o systematyce swoich działań. Praca z domu, blisko swojej rodziny, blisko nowonarodzonego cudu, też jest dodatkowym atutem. Kobieta nie musi rezygnować z kariery, sukcesu, prestiżu i dobrych pieniędzy. Może być zarówno matką jak i bizneswoman!
Współczesna kobieta pracująca na etacie jest świadoma panujących w Polsce realiów. Ambitna mama wie, że pracodawca niechętnie toleruje długie nieobecności, co grozi utratą stanowiska, na rzecz bardziej zdyscyplinowanego pracownika. Kobiety pracują często pod presją niedoceniającego otoczenia, wyznaczając sobie coraz to nowe cele, by udowodnić swoją wartość. I mimo, iż są lepiej wykształcone od mężczyzn, ciężko złamać jest powszechne i utarte normy społeczne. Jednak zadowolona kobieta to silna kobieta! A jak powiedział Napoleon Hill „Wygrywa tylko ten, kto ma jasno określony cel i nieodparte pragnienie, aby go osiągnąć”.
Dominika Szafrańska
Źródła:
- http://polska.newsweek.pl/czy-latwo-pogodzic-macierzynstwo-i-kariere-w-polsce-,artykuly,366807,1.html
- http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/bezrobocie-rejestrowane/bezrobocie-rejestrowane-i-kwartal-2015-r-,3,19.html
- http://www.workservice.pl/Centrum-prasowe/Informacje-prasowe/Ekspert-HR-komentuje/Matki-musza-walczyc-ze-stereotypami-na-rynku-pracy
- http://reports.weforum.org/global-gender-gap-report-2014/