Założyć firmę w Wielkiej Brytanii można stosunkowo łatwo, ale jak funkcjonować – to już dużo bardziej skomplikowana historia. Wbrew pozorom prowadzenie własnej firmy za granicą niewiele różni się od tego, co czeka przedsiębiorcę w Polsce: trzeba rozliczać się z wieloma urzędami i instytucjami i przebić się przez tony przepisów. O czym zatem warto pomyśleć, zanim zabierzesz się do zakładania firmy w Wielkiej Brytanii? Przeczytaj nasz poradnik.
Wielka Brytania zajmuje pierwsze w Europie i piąte na świecie, miejsce pod względem najłatwiejszego prowadzenia własnej firmy. Bank Światowy stwierdził, że wystarczy zaledwie 13 dni na założenie firmy na Wyspach, w porównaniu do średniej europejskiej, która wynosi 32 dni. Otwarty rynek pracy i liberalne prawo to doskonała zachęta dla Polaków – także tych, którzy w Wielkiej Brytanii chcą rozkręcić swój biznes
Jak założyć firmę – poznaj zasady
Polacy i polskie podmioty gospodarcze są traktowane na równi z obywatelami innych państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego (European Economic Area – EEA) przy podejmowaniu i prowadzeniu działalności gospodarczej na terenie państw członkowskich, w tym także Wielkiej Brytanii. Jednocześnie w ZK nie ma ograniczeń, co do transferu zysków i kapitału, czy też zaciągania kredytów przez firmy obce. Nie ma też wymogu posiadania specjalnych licencji czy zezwoleń z wyjątkiem:
– świadczenia usług w zakresie bankowości, ubezpieczeń i doradztwa inwestycyjnego,
-handlu/wytwarzania pewnych kategorii lekarstw, trucizn, chemikaliów podwójnego zastosowania, win i alkoholi mocnych.
Wybierz najlepszą dla siebie formę prawną
Prawo angielskie oferuje przedsiębiorcom różne formy prawne. Najpopularniejszą formą prawną jest firma LTD – odpowiednik polskiej spółki z o. o., PLC – odpowiednik polskiej spółki akcyjnej, LLP – limited liability partnership, self employer – odpowiednik działalności jednoosobowej, partnership – spółka cywilna. O samym wyborze prawnego statusu powinny jednak decydować rodzaj i skala działalności. Większość biznesmenów zaczyna albo jako sole trader, albo jako limited company. Tych pierwszych rejestruje urząd podatkowy.
Samozatrudnienie (sole trader/selfemployment)
Najłatwiej zacząć jako sole trader. Taką działalność gospodarczą można prowadzić już w chwili podjęcia decyzji o założeniu firmy. Formalnej rejestracji należy dokonać w ciągu trzech miesięcy od rozpoczęcia działalności. W razie nie dopełnienia tego obowiązku grozi kara w wysokości 100 funtów.
Polacy mają prawo do założenia jednoosobowej firmy wykonującej prace na zlecenie. Takie osoby nie muszą się rejestrować w Home Office w programie WRS. Samozatrudnieni muszą płacić składki na ubezpieczenie społeczne. Płacą je w zależności od rocznych dochodów netto. Standardowa składka dla samozatrudnionych to 2,05 funta tygodniowo. Osoby, których roczny dochód przekracza 4 745 funtów ( oprócz tych 2 funtów tygodniowo), zobowiązane są zapłacić składkę w wysokości 8 proc. dochodu przekraczającego sumę 4 745 funtów, ale tylko do wysokości ok. 31 tys funtów. Powyżej tej kwoty dodatkowo 1 proc. od dochodu (powyżej 31 tys. funtów).
Działalność sole trader można prowadzić pod własnym nazwiskiem, można również wybrać nazwę dla swojej firmy, która będzie stosowana w kontaktach z klientami. Jako sole trader można prowadzić zarówno działalność jednoosobową pracując z domu, jak i dużą firmę zatrudniającą pracowników. Istotna jest tu struktura prawna a nie rozmiar działalności czy liczba pracowników.
Rok podatkowy – rok kalendarzowy
Z uzyskanych dochodów należy się rozliczyć za każdy kolejny rok podatkowy po jego zakończeniu. Rok podatkowy różni się zasadniczo od roku kalendarzowego. Zaczyna się 6 kwietnia, a kończy 5 kwietnia kolejnego roku kalendarzowego. Po 6 kwietnia każdego roku HMRC na podany przy rejestracji adres firmy – wysyła formularz rozliczenia podatkowego (tax return). Wypełniony formularz należy odesłać przed 31 stycznia następnego roku kalendarzowego
Partnership – spółka partnerska
Jeśli swoją firmę zakładają dwie lub więcej osób to powstanie spółka partnerska. Na początku każdy z partnerów musi się zarejestrować jako samo zatrudniony. Następnie partnerzy powinni zawrzeć umowę między sobą. Każdy z nich, poza prawem do udziału w zysku, odpowiada również całym swoim majątkiem. Dlatego najlepiej rzetelnie dobrać sobie partnerów, bo inaczej może się zdarzyć, że bank do nas po niespłacony kredyt, nawet jeśli to nie my go zaciągnęliśmy. Warto pamiętać, że spółka partnerska nie ma osobowości prawnej. Co więcej, jeśli których z partnerów się wycofa lub umrze, spółka partnerska ulega rozwiązaniu. Nie jest to koniec firmy, ale trzeba od nowa zastanowić się jaką ma mieć formę, czy prowadzimy ją dalej samodzielnie, czy też szukamy nowego partnera. Każda z osób w firmie musi samodzielnie opłacać swoje składki zdrowotne. Trzeba też zapłacić podatek od dochodów od osób fizycznych. Jego wysokość będzie zależeć od naszych udziałów w zyskach spółki.
Spółka partnerska z ograniczoną odpowiedzialnością(limited liability partnership – LLP)
Spółka partnerska z ograniczoną odpowiedzialności – limited liability partnership (LLP) to forma pośrednia pomiędzy spółka kapitałową a spółką partnerską. Partnerzy partycypują w zyskach i obowiązkach, natomiast odpowiedzialność za zobowiązania spółki ograniczona jest do wysokości wniesionych wkładów oraz udzielonych poręczeń. Spółki typu LLP rejestrowane są przez Companies House (urząd rejestrowy, odpowiednik Krajowego Rejestru Sądowego w Polsce). Rejestracja spółki partnerskiej z ograniczoną odpowiedzialnością jestdroższa i bardziej skomplikowana niż rejestracja spółki partnerskiej. Prowadzenie spółki LLP nakłada także na partnerów dodatkowe obowiązki np. składanie dokumentów finansowych do Companies House, audyt sprawozdań finansowych. Ta forma prawna wykorzystywana jest do prowadzenia firm prawniczych czy audytorskich.
Spólka z ograniczoną odpowiedzialnością (private limited company, LTD)
Spółka Ltd jest szczególnie ceniona przez przedsiębiorczych i operatywnych europejczyków i należy do najpopularniejszych form działalności gospodarczej w Anglii, Irlandii, Niemczech, Skandynawii, Stanach Zjednoczonych. Limited company można zarejestrować w specjalnej agencji rządowej Companies House, gdzie wysyłać należy stosowne aplikacje; podając, kto będzie dyrektorem, a kto sekretarzem firmy. Później załącza się memorandum opisujące, czym firma będzie się zajmować, a także zbiór przepisów szczególnych, którymi firma będzie się kierować w swej działalności; jeśli mają one odbiegać od przepisów ogólnych zawartych w Companies Act. Trzeba także podać siedzibę firmy i liczbę akcjonariuszy. Sama opłata w Companies House za rejestrację firmy wynosi ok. 20 funtów.
Każda z przedstawionych działalności ma swoje wady i zalety. Na szczecie, decyzji o formie prowadzenia działalności nie podejmujemy raz na zawsze. W razie potrzeby, gdy nasza firma urośnie, gdy pojawią się wspólnicy jest możliwość dokonania zmian. Według Brytyjczyków forma prowadzenia interesów wcale nie jest najważniejsza. Na Wyspach wielką wagę przywiązuje się za to do tego, jak firma się nazywa, co jak na nasze warunki trochę nawet dziwi, jak się prezentuje, czy jest obecna w Internecie. A, przede wszystkim, jaki ma pomysł na swoje istnienie. I nic dziwnego, bo to przecież podstawa każdego udanego biznesu.
Zarejestruj własną firmę
Rejestracja firmy związana jest z załatwieniem kilku formalności i trwa zaledwie kilka minut. Utworzoną spółkę należy zarejestrować w Companies House (www.companieshouse.gov.uk). Aby zarejestrować np. spółkę z o.o., należy złożyć: Memorandum of Association (umowa założycielska i statut spółki) oraz Articles of Association (określają prawa udziałowców, zasady przekazywania udziałów itp.), podać dane dotyczące wspólników i władz spółki oraz podać adres, siedzibę spółki. Potwierdzeniem rejestracji jest Certificate of Incorporation. Od tej pory spółki muszą przekazywać do Companies House swoje roczne sprawozdania finansowe. Pierwsze – przed upływem 22 miesięcy od daty rejestracji.
W przypadku spółek z ograniczoną odpowiedzialnością – wszystkie listowniki, formularze rachunków i broszury spółki muszą zawierać jej nazwę, numer rejestracyjny i określenie miejsca zarejestrowanej siedziby. Rejestracja zwykle trwa pięć dni roboczych i kosztuje 20 funtów.
Masz już firmę – otwórz spółkę-córkę
Jeśli już prowadzisz firmę w Polsce, możesz w Wielkiej Brytanii otworzyć przedsiębiorstwo podległe (spółkę-córkę), oddział albo przedstawicielstwo. Przedsiębiorstwo musi mieć powiązania z Polską, na przykład zarejestrowane tu biuro, lub prowadzić w kraju główną działalność. Spółka-córka w większym stopniu niż oddział kontrolowana jest przez przedsiębiorstwo macierzyste. Inne są też zasady nazewnictwa. Spółka-córka może mieć inną nazwę, niż spółka macierzysta.
Z kolei przedstawicielstwo to jednostka czy biuro, w którym sprawdzony fachowiec będzie udzielać informacji o towarach produkowanych w Polsce i zachęcać do ich kupna.
Płacisz podatki – jesteś ok!
W Wielkiej Brytanii za pobór podatków bezpośrednio odpowiada Rada Dochodów
Państwa (Board of Inland Revenue – IR). Zajmuje się ona podatkami dochodowymi od osób prawnych i fizycznych oraz podatkami od zysków kapitałowych.
Na system podatkowy Wielkiej Brytanii składa się podatek: dochodowy od osób prywatnych, kapitałowy, VAT, katastralny oraz dochodowy od osób fizycznych.
Osoby, które pracują dłużej niż 6 miesięcy w ciągły roku mogą starać się o status rezydenta podatkowego. Oznacza to, że osoba taka, mimo, że jest obywatelem polskim, rozlicza się podatkowo w Wielkiej Brytanii. W Zjednoczonym Królestwie kwota wolna od podatku jest znacznie wyższa niż w Polsce. Wyższe są również progi, przy których zaczynają mieć zastosowanie wyższe stawki podatku. I przeważnie podatek od zapłacenia będzie znacznie mniejszy, niż przy rezydencji podatkowej w Polsce.
Taxman nie pyta o status imigracyjny.
Brytyjski urząd podatkowy dawno wyzbył się wszelkich uprzedzeń rasowych. Dlatego tylko w Wielkiej Brytanii możliwe jest odzyskanie podatku przez osobę, która pracowała bez prawa pracy i od dawna nie ma ważnej wizy. Ale jeśli uchylasz się od płacenia podatków, to urzędnik może być mniej pobłażliwy, niż policjant i ma większe uprawnienia, z których skrupulatnie skorzysta. Brytyjczycy traktują płacenie podatków jako obowiązek i źle wygląda w towarzystwie osoba, która chwali się, że nie płaci podatków, bo oznacza to, że żyje na koszt pozostałych.
Jeśli zamiast pracować na cudze zyski wolimy zarobkować na własną rękę, możemy w Wielkiej Brytanii bez problemu założyć własną firmę. Podstawowy warunek jest oczywiście taki, że musimy, po pierwsze, mieć dobrze przemyślany biznesplan, po drugie – nieco pieniędzy na rozwinięcie interesu. Sama procedura zakładania własnej firmy w Wielkiej Brytanii jest nieporównywalnie mniej skomplikowana niż w Polsce. Dlatego wiele osób, także Polaków, decyduje się na założenie własnej działalności właśnie w tym kraju. Trzeba sobie jednak umieć radzić z konkurencją. Ten, kto radzi sobie lepiej, zwyczajnie wygrywa. Ten, kto poradzić sobie nie umie, znika z rynku.
Przydatne strony i kontakty przy otwieraniu firmy w Wielkiej Brytanii
Wydział Promocji Handlu I Inwestycji Ambasady RP w Londynie
15 Devonshire Street Londyn W1G 7AP Wielka Brytania tel.:(+44) 20 7580 5481 fax: (+44) 20 7323 0195 e-mail: weh@polishemb-trade.co.uk
| Ambasada RP w Wielkiej Brytanii
47 Portland Place Londyn W1B1JH tel. 0 044 870 774 2700 e-mail: polishembassy@polishembassy.org.uk
|
British-PolishChamberofCommerce
ul. Fabryczna 16/22, 00-446 Warszawa tel. 0-22 32001 00 (do 08) www.bpcc.org.pl
| British-PolishChamberofCommerce
240 King Street, London W6 ORF tel. 0 044 207 591 0057 e-mail: menageruk@bpcc.org.pl
|
Prince’s Trust www.princes-trust.org.uk | Business Link www.businesslink.gov.uk |
HM Revenue & Customs www.hmrc.gov.uk | Rejestracja Self-employed przez Internet www.hmrc.gov.uk/selfemployed |
HM Revenue & Customs – Self-employed www.hmrc.gov.uk/ | Podatek dla Self-employed www.direct.gov.uk |