Poniżej przedstawiamy luźne tłumaczenie artykułu, który nakreśla potrzebę powołania regulacji prawnych, niezbędnych firmom i konsultantom do funkcjonowania na rynku. Co jeszcze wynika z opublikowanego w „The Guardian” tekstu? Lęk przed nieznanym. Strach przed wyjściem poza strefę znanych działań rynkowych – poza strefę komfortu, ale nie potencjalnych współpracowników firm, ale  – o dziwo – irańskich ekonomistów! Zresztą – przeczytajcie sami.

W „The Guardian”…

Poniedziałek, 30 listopada, teherańskie niezależne biuro korespondencyjne The Guardian

Był chłodny, deszczowy dzień. Kobieta po 30-stce, w długim czarnym czadorze, który chronił ją przed wiatrem, stała na peronie metra wraz ze swoją trzyletnią córką owiniętą w kocyk. Wsiadła do następnego wagonu metra razem ze mną. Maryam, bo tak ma na imię kobieta, jest matką dwójki dzieci. Jej mąż prowadzi własną działalność gospodarczą, a ona pracuje jako dozorca w przedszkolu. Codziennie zabiera ze sobą młodsze dziecko do pracy.

Pieniądze, które oboje zarabiamy, pozwalają nam żyć z dnia na dzień. Nigdy nie kupimy własnego mieszkania, jesteśmy zmuszeni do wynajmowania. To jeden z głównych powodów, dla którego dołączyłam do marketingu sieciowego. W tym systemie pracuję wieczorami. Mam nadzieję, że w ciągu dwóch-trzech lat będę w stanie kupić mieszkanie, w którym moje dzieci będą szczęśliwie dorastać.

– powiedziała mi w metrze.

Wysiadając na swoim przystanku, podała mi jeszcze swoją wizytówkę i powiedziała:

Jeśli chcesz lukratywnej pracy, która pozwoli Ci spełnić marzenia, zadzwoń do mnie. Mogę zabrać Cię do swojej firmy i ty również możesz stać się sprzedawcą.

W Iranie, gdzie większość ludzi ledwie wiąże koniec z końcem, marketing wielopoziomowy wydaje się obietnicą lepszego życia. Niezależnie od ostrzeżeń ekonomistów, perspektywy szybkiego wzbogacenia się kuszą wielu Irańczyków.

Idea marketingu wielopoziomowego jest prosta. Konsultant zarabia pieniądze dzięki sprzedaży produktów zakupionych z rabatem partnerskim od firmy. Firmy z branży zachęcają swoich sprzedawców do budowania sieci i zarabiania pieniędzy na pracy zrekrutowanych przez siebie osób.

Ten model biznesu pojawił się w Iranie w okolicy 2005 roku i został spopularyzowany w ciągu kilku lat. Obecnie w Iranie aktywnie działa 14 firm z branży MLM i DS, które mają blisko 150 oddziałów w całym kraju.

Krótko po tym jak poznałem Maryam poszedłem na prezentację rekrutacyjną do BIZ – jednej z firm MLM, która prężnie działa w Iranie.

MLM to trzecia, najbardziej dochodowa praca na świecie.

– powiedział młody sprzedawca do osób zgromadzonych na sali, z których większość to również młodzi ludzie.

Według prowadzącego prezentację, BIZ to największa firma MLM w Iranie, która ma 30 oddziałów i 150 tysięcy sprzedawców w całym kraju. Zajmuje się produkcją i sprzedażą różnych typów produktów: od kosmetyków, po sprzęty kuchenne, przyprawy czy akcesoria do sypialni.

Młody sprzedawca wytłumaczył zebranym, że aby rozpocząć współpracę z firmą należy kupić zestaw startowy za ponad 300 dolarów. Sprzedając produkty innym, otrzyma 10-12% prowizji.

Ale jeśli chcecie zarabiać więcej, musicie zaprosić do firmy nowych ludzi i zarabiać na prowizji od ich sprzedaży. Jeśli podążycie za moimi instrukcjami i będziecie pracowali po dwie/trzy godziny dziennie, uda się Wam zarobić znaczną ilość pieniędzy. Taką, jakiej nie możesz wyobrazić sobie w żadnej innej pracy.

– powiedział na zakończenie.

Wielu ekonomistów nie aprobuje marketingu wielopoziomowego. Wśród krytyków branży w Iranie znajdziemy posłów zajmujących się gospodarką i przemysłem. Podczas mojego wywiadu z ekonomistą akademickim z Uniwersytetu w Teheranie usłyszałem, że marketing sieciowy to „oszustwo”, a „takie firmy hokus-pokus zwykle rosną i bazują na biednej gospodarce, gdzie ludzie cierpią finansowo”.

Dlatego ekonomiści apelują:

Spowolnienie ekonomiczne w Iranie, które obserwujemy w ciągu ostatnich kilku lat, wysokie bezrobocie, niskie dochody czy inflacja, zachęcają ludzi do poszukiwania fałszywych miejsc pracy.

Wynika z tego przestroga: szukając alternatywnych źródeł dochodu, sprawdź, czy firma z którą chcesz rozpocząć współpracę, nie jest piramidą finansową.

W Iranie piramidy finansowe zyskały popularność w roku 2000. W 2006 roku rząd zakazał ich działalności, idąc za przykładem Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Zamknięto wiele firm, a kilka osób zostało aresztowanych.

W przeciwieństwie do piramid finansowych firmy działające w systemie marketingu sieciowego są legalne i uznane przez irańskie Ministerstwo Przemysłu, Górnictwa i Handlu. Legalność ocenia się na podstawie pochodzenia zysku – ten musi pochodzić ze sprzedaży produktów, a nie z rekrutacji.

Podczas prezentacji BIZ, młody sprzedawca potwierdził, że firma posiada wszelkie licencje i płaci podatki rządowe, co świadczy o jej legalności. Ekonomista, z którym rozmawiałem odrzucił ten argument, mówiąc, że działalność większości firm, mimo wszelkich licencji, wykracza poza wszelkie normy prawne.

Sprawdzając te dane, udało mi się potwierdzić, że wśród 15 legalnie działających w Iranie firm, jedna została zawieszona w sierpniu, za „powszechne łamanie praw”. Pięć pośród nich dostało ostrzeżenia od ministerstwa, z czego przytaczana wcześniej firma BIZ – aż cztery!

Mimo czyhających pułapek wielu młodych Irańczyków wciąż kieruje się w stronę niepewnego [wyróżnienie – red.] marketingu sieciowego.

Studiowałem inżynierię lądową, ale nie byłem w stanie znaleźć pracy w zawodzie za odpowiednie i zadowalające wynagrodzenie. Od 20 miesięcy pracuję tutaj. Zrekrutowałem ponad 400 osób. Może nie zarabiam jeszcze tyle, ile bym chciał, ale nie przestaję wierzyć. Spędzam dużo czasu w firmie i mam nadzieję, że w przeciągu roku lub dwóch lat moje dochody będą takie, jak zaplanowałem.

– mówi młody sprzedawca na prezentacji BIZ.

Jego zapały ostudza mój rozmówca, ekonomista:

Działalność firm marketingu sieciowego wciąż rośnie, dlatego myślę, że rząd wprowadzi nad nimi bardziej zdecydowaną kontrolę i zacznie zamykać te, które działają na zasadzie piramid finansowych. Młodzi ludzie zderzą się z rzeczywistością, w której nie spełnią swoich marzeń i będą tym głęboko rozczarowani.

Artykuł Marketing sieciowy lekarstwem na spowolnienie gospodarcze w Iranie? pochodzi z serwisu Ranking MLM: marka osobista w biznesie.