Sprawdzony pomysł na biznes – franczyza

Franczyza przeżywa w Polsce prawdziwy okres rozkwitu. Na tym tle bijemy naszych środkowoeuropejskich sąsiadów na głowę – co trzecia firma rozwijająca sieć sprzedaży na zasadach franczyzy w Europie Środkowej i Wschodniej działa nad Wisłą. Do końca roku 2013 w granicach naszego kraju działało 941 takich firm, a według prognozy Profit System, firmy konsultingowej specjalizującej się w doradztwie z zakresu franczyzy, na przełomie roku 2014-2015 przekroczona zostanie bariera tysiąca franczyz. Dla porównania Ukraina i Węgry, zajmujące kolejne miejsca w zestawieniu, mają nieco ponad 400 franczyzodawców.

Już ponad 60 tysięcy Polaków zdecydowało się prowadzić biznes w oparciu na partnerstwie z siecią, a zgodnie z prognozami Profit System co roku ma w naszym kraju przybywać około 3 tysięcy franczyzobiorców. Jeśli tak się stanie, to już w przyszłym roku dogonimy takie franczyzowe potęgi jak Niemcy i Francja (około 65 tysięcy franczyzobiorców).

Zalety franczyzy

Co zadecydowało o takiej popularności tego rodzaju biznesu w Polsce? Franczyza ma wiele plusów, które przedsiębiorczy Polacy potrafią zauważyć i wykorzystać. Ta specyficzna umowa partnerska zawierana przez dwa podmioty gospodarcze, z których jeden ma już wyrobiona markę i renomę umożliwia rozpoczęcie własnego biznesu stosunkowo niewielkim kosztem i przy niskim stopniu ryzyka – w końcu stawiamy na produkt lub usługę, którą konsumenci już docenili.

Franczyzobiorca właściwie przychodzi na gotowe – dostaje sprawdzony model biznesowy, markę, której zaufali klienci, logo i wszelkie potrzebne narzędzia marketingowe. Współpracując z dużą siecią, nie musi martwić się o reklamę i marketing, zazwyczaj produkt lub usługa są już dobrze rozpoznawalne. Franczyzobiorca korzysta z wypracowanych wcześniej, sprawdzonych metod sprzedaży. A gotowe, przetestowane rozwiązania biznesowe znacznie ograniczają ryzyko niepowodzenia.

Kolejnym plusem franczyzy są stosunkowo łatwe do przewidzenia zyski, które pojawiają się znacznie szybciej niż w przypadku prowadzenia tradycyjnego biznesu i wprowadzenia na rynek zupełnie nowego produktu.

Obopólne korzyści

Franczyza korzystna jest nie tylko dla franczyzobiorcy. System ten można określić jako symbiozę w biznesie, ponieważ przynosi on wymierne korzyści obu stronom. Dla franczyzodawcy możliwość przekazania swojego pomysłu biznesowego w ręce innych przedsiębiorców otwiera drzwi do zwiększenia liczby kanałów dystrybucji na danym rynku. Inaczej niż w przypadku zakładania filii i kolejnych oddziałów własnej firmy, działania w systemie franczyzowym znacznie zmniejszają ilość czasu i energii, które należy poświęcić na rozbudowę struktury sprzedaży.

Aby obie strony były zadowolone ze współpracy, należy spełnić jeden podstawowy warunek: prowadzący franczyzę musi narzucić odpowiednio wysoką marżę, tak by zapewnić sobie satysfakcjonujący dochód nawet po uregulowaniu opłat bieżących dla franczyzodawcy. Następnie należy działać w taki sposób, aby klienci byli gotowi zapłacić większą cenę za produkty lub usługi. Franczyza nie może bowiem konkurować cenami z hipermarketami. Jej siłą jest zatem elastyczność (np. dłuższy czas otwarcia), wysoka jakość lub kompetentna obsługa.

Ogromną zaletą z punktu widzenia franczyzodawcy jest zwolnienie z obowiązku bezpośredniego i ustawicznego nadzoru nad powiększającą się liczbą pracowników – to należy do zadań franczyzobiorcy. Dzięki temu korporacja może znacznie obniżyć koszty administracji kadrowej.

Na powstawaniu kolejnych punktów franczyzowych korzysta również sama marka – im jest ich więcej, tym bardziej rośnie jej rozpoznawalność i popularność wśród konsumentów. Franczyza to również świetny sposób na podbój zagranicznych rynków – franczyzodawca sprzedaje lokalnym franczyzobiorcom pomysł i całe „know-how”, ale to oni, obeznani z potrzebami i specyfika swojego rynku, przyciągną do sieci kolejnych klientów. Po ten sposób chętnie sięgają polskie firmy. „W 2013 roku aż 93 licencjodawców z naszego kraju stworzyło przynajmniej jedną placówkę franczyzową poza Polską. Najpopularniejsze kierunki ekspansji to Czechy, Słowacja i Ukraina” – mówi Michał Wiśniewski, dyrektor działu doradztwa Profit System. Z kolei na rodzimym rynku jedynie 15 procent franczyzodawców stanowią firmy zagraniczne.

Druga strona medalu

Franchising ma również swoje cienie. Jednym z nich jest brak samodzielności w prowadzeniu biznesu, co dla wielu ambitniejszych przedsiębiorców może stanowić problem. Franczyzobiorca jest regularnie kontrolowany przez swojego partnera, a korporacja sprawdza przede wszystkim jakość jego oferty.

Franczyzobiorca ma znikomy wpływ na decyzje podejmowane „na górze”, nawet jeśli ewidentnie szkodzą one rozwojowi jego biznesu. W umowie franczyzy mogą również znaleźć się klauzule ograniczające zasięg terytorialny danej filii lub możliwości jej odsprzedania.

Franczyzodawca także podejmuje pewne ryzyko, podpisując umowę. Przede wszystkim musi liczyć się z ewentualną nieuczciwością franczyzobiorcy, który po wygaśnięciu umowy, bogatszy o nowe doświadczenie i znający sposób działania firmy od kuchni, może stać się groźnym konkurentem na rynku.

Innym problemem jest konieczność kontrolowania sieci sprzedawców, szczególnie tych ulokowanych poza granicami kraju. Sam proces selekcji potencjalnych franczyzobiorców nie jest łatwym zadaniem. Zły wybór lub niedostateczny nadzór może w rezultacie zaszkodzić wizerunkowi firmy i negatywnie wpłynąć na jej wyniki finansowe.

Małe firmy podatne na zawirowania

Dla polskiego rynku franczyz charakterystyczny jest fakt, że większość z nich – około 60 procent – to małe biznesy. Ich rozwój kończy się na znalezieniu od jednego do pięciu partnerów biznesowych. Tymczasem to właśnie segment najmniejszych przedsiębiorstw działających w systemie franczyzowym jest najbardziej podatny na ekonomiczne zawirowania. W 2013 roku ponad dwadzieścia firm zrezygnowało z franczyz w branży odzieżowej i gastronomii.

„Polska franczyza jest dobrej jakości. Problemem wielu firm jest brak zdecydowania, jak w strategii rozwoju traktować budowę systemu partnerskiego. Bardzo często rezygnacja z franczyzy oznacza, że mechanizm ten po prostu nie pasował do planów ekspansji terytorialnej albo charakteru przedsięwzięcia” – tłumaczy Michał Wiśniewski.

 Redakcja

Źródła: