Coraz więcej osób słyszało słowo coaching, jednak nie do końca rozumie jego znaczenie. Polskie media opublikowały już wiele artykułów prasowych na ten temat. W Internecie również można znaleźć sporo materiałów. W mojej praktyce coachingowej zawsze na początku współpracy wyjaśniam, czym jest coaching, co go różni od innych dziedzin, w szczególności od psychoterapii.
Początkowo coaching był dostępny jako narzędzie do rozwoju biznesu, a psychoterapia odnosiła się do życia osobistego. Z czasem narzędzia stosowane przez obie dziedziny zaczęły się uzupełniać. Kilka lat temu wyewoluował life coaching, który dzisiaj jest już bardziej dostępny. Umożliwia osiągnięcie bardziej satysfakcjonującego i zrównoważonego życia. Patrząc na obszary koncentracji – psychoterapia skupia się na przeszłości i minionych doświadczeniach pacjenta, jej celem jest naprawa „wnętrza". Coaching skupia się na przyszłości, z przeszłości korzysta się jak z ważnego zasobu. W coachingu zakłada się, że klienta nie trzeba „naprawiać", bo nie jest „zepsuty". Mimo, że wydaje się to skomplikowane, to wraz z lekturą tego artykułu wyjaśnię różnice i mam nadzieję, że temat będzie bardziej przystępny.
„Coaching jest interaktywnym procesem, który pomaga pojedynczym osobom lub organizacjom w przyspieszeniu tempa rozwoju i polepszeniu efektów działania. Coachowie pracują z klientami w zakresach związanych z biznesem, rozwojem kariery, finansami, zdrowiem i relacjami interpersonalnymi. Dzięki coachingowi klienci ustalają konkretniejsze cele, optymalizują swoje działania, podejmują trafniejsze decyzje i pełniej korzystają ze swoich naturalnych umiejętności. Profesjonalni coachowie zapewniają nieustającą współpracę przygotowaną specjalnie w celu niesienia pomocy klientom w osiąganiu satysfakcjonujących rezultatów w ich życiu zawodowym i osobistym. Coachowie pomagają ludziom poprawiać ich osiągnięcia i podnosić jakość ich życia. Są oni nauczeni słuchania, obserwowania i przystosowywania własnego podejścia do indywidualnych potrzeb klienta. Dążą do wydobycia rozwiązań i strategii z wnętrza klienta. Wierzą, że klient jest z natury kreatywny i pełen pomysłów. Zadanie coacha polega na wydobyciu tych umiejętności, zasobów i kreatywności, które klient już posiada." (http://icf.org.pl/pl79,coaching.html).
Cechy charakterystyczne coachingu jako dyscypliny zgodnie z Międzynarodową Federacją Coachów (ICF):
1. jest dobrowolny;
2. wyklucza jakąkolwiek dyrektywność np. ze strony coacha;
3. pomaga ludziom uczyć się, a nie jest po to, by ich uczyć;
4. jest zbudowany na bazie pytań;
5. pobudza do myślenia;
6. dokonuje się w atmosferze szacunku i pełnej akceptacji dla wartości klienta;
7. prowadzi do świadomego dokonywania zmian;
8. skupia się na osiąganiu celów.
Coach nie musi mieć doświadczenia ani specjalistycznej wiedzy w dziedzinie, która jest przedmiotem coachingu. Na przykład coach nie musi posiadać wiedzy w dziedzinie marketingu, ażeby prowadzić coaching osoby starającej się dokonać zmiany w swoim życiu zawodowym, związanym z tą dziedziną. Posiadanie wiedzy specjalistycznej w danej dziedzinie może być pomocne, ale ponieważ coach w relacji z klientem nie pełni funkcji mentora, konsultanta czy doradcy, taka wiedza nie jest niezbędna. W sporcie – dobry trener, np. zespołu skoczków narciarskich, nie musi mieć na swoim koncie tytułu mistrza świata w tej dyscyplinie, aby osiągnąć ze swoim zespołem sukces, ale powinien być specjalistą w dyscyplinie, w której trenuje zawodników. Trener sportowy często jest zarówno coachem (w rozumieniu z tego artykułu), mentorem, doradcą, a czasami też konsultantem. W obydwu przypadkach najistotniejsze będą kwalifikacje coacha, związane z kierowaniem procesami uczenia czy dokonywania zmian. (ICF)
Jaka jest różnica między coachingiem a psychoterapią?
Po pierwsze coaching nie jest terapią! Choć spotkałem się z opinią, że coaching to terapia z wyższą ceną. Rzeczywistość jest jednak odmienna. Coachowie nie koncentrują się na problemach, nie zagłębiają się w przeszłości tak, jak ma to miejsce w terapii. Coachowie nie skupiają się na naprawianiu starych urazów, nie zmieniają struktury osobowości. Nie zajmują się zaburzeniami, depresją, chorobami psychicznymi czy też uzależnieniami. Są to kwestie poruszane w psychoterapii i ona przynosi oczekiwane efekty. Coachingowe zajmowanie się obszarem poruszanym na terapii jest z założenia skazane na porażkę. Z drugiej strony terapia wymaga też innych kwalifikacji.
Jakie kwestie są zwykle poruszane na sesjach life coachingu?
Najczęściej są to:
1. nieśmiałość, asertywność, pewność siebie,
2. motywacja, osiągnięcie konkretnego celu, odnalezienie ścieżki życiowej,
3. zarządzanie czasem, organizacja swojej pracy,
4. relacje międzyludzkie, związki partnerskie, nawiązywanie relacji,
5. emocje, uwalnianie destruktywnych emocji, praca ze stresem,
6. zmiana przekonań, zmiana nawyków i inne.
Co jest lepsze – coaching czy terapia?
To zależy od tego z czym przychodzi klient. Jeżeli z obszarem terapeutycznym – terapia będze bardziej skuteczna. W coachingu specjalistą od swojego życia jest klient i on nadaje kierunek działania. Nie zależnie od tego jakiej współpracy potrzebujesz, ważne są kwalifikacje i doświadczenie. Dlatego wybierając cocha sprawdź jego referencje i jakość przygotowania zawodowego.
●
Maciej Kozubik
Coach i Trener Biznesu
