Młodzi Polacy, czyli osoby w wieku 18 – 35 lat, to grupa bardzo zróżnicowana. Z jednej strony wykazująca się ambicją, wysokim wykształceniem i nierzadko robiąca karierę w korporacjach lub z sukcesem prowadząca własną firmę, z drugiej nierzadko pozostająca na garnuszku u rodziców, bez powodzenia szukająca pracy, zaciągająca kredyty na bieżące wydatki. Oczywiście nie jest to grupa jednolita, między 20 a 30-latkiem różnica jest spora: ten pierwszy zazwyczaj jeszcze się uczy i jeśli pracuje, to dorywczo, ten drugi ma (a przynajmniej oczekuje się od niego, aby miał) stabilne zatrudnienie i pomysł na życie, często również żonę lub męża i dzieci.
Etat czy własny biznes?
Raport „Finansowy portret młodych” przeprowadzony przez Instytut badawczy Millward Brown na zlecenie Krajowego Rejestru Długów to próba analizy sytuacji finansowej młodych Polaków, na potrzeby której przepytano 1021 osób. Z badania wynika, że 72 procent młodych ludzi utrzymuje się z pracy zarobkowej. Odsetek ten wzrasta wraz z wiekiem – po trzydziestce pracuje już 88 procent osób, z czego 66 procent ma podpisaną umowę o pracę. Ciekawe są zestawienia dotyczące pracy na własny rachunek, którą średnio deklaruje 14 procent kobiet i dokładnie taki sam odsetek mężczyzn (przy okazji okazało się, że młodzi mężczyźni pracują częściej niż kobiety – odpowiednio 79 i 65procent). Otóż najwięcej przedsiębiorców, bo 18 procent, mieści się w przedziale wiekowym 26-30 lat, później odsetek ten spada do 13 procent.
Ile zarabiają młodzi?
Średni dochód gospodarstwa domowego młodych wynosi 2 669 złotych. Najwyższe zarobki mają osoby z wykształceniem wyższym (3 219 złotych) i pracujące w ramach umowy o pracę na czas nieokreślony (3 209 złotych). Najmniej przynoszą do domu osoby z wykształceniem zawodowym i te mieszkające na wsi (odpowiednio 2 280 i 2 490 złotych). Średni dochód gospodarstwa domowego wzrasta z wiekiem. Statystyczny mężczyzna wciąż zarabia o 552 złote więcej niż statystyczna kobieta.
Drodzy rodzice…
Wsparcie rodziców i innych członków rodziny to dla młodych bardzo ważna pozycja w domowym budżecie. O ile w przypadku osób uczących się jest to zrozumiałe (75 procent z nich korzysta z finansowego wsparcia), o tyle fakt, że 4 na 10 osób już wykształconych regularnie korzysta z pomocy rodziców już trochę mniej. Z raportu wynika, że 23 procent młodych nie musi martwić się o czynsz i rachunki, bo te opłacają rodzice, a 27 procent dostaje pieniądze na życie. Rodzice, poza fundowaniem jedzenia, nauki, Internetu czy biletów lub paliwa spłacają również zaciągnięte przez młodych pożyczki (6 procent w przypadku osób powyżej 26 roku życia), a czasem również raty kredytu hipotecznego (3 procent).
Jak wydają młodzi?
Średnie miesięczne wydatki gospodarstwa domowego młodych wynoszą 2 120 złotych, z czego najwięcej wydają oni na jedzenie (618 zł.), czynsz i rachunki (560 zł.), komunikację (299 zł.), a w dalszej kolejności raty pożyczek, raty kredytu hipotecznego, rachunki za telefon, opłata za naukę oraz rachunki za Internet.
Na jedzenie najwięcej wydają osoby powyżej 30 roku życia oraz te z wyższym wykształceniem. Rodziny z dziećmi wydają tylko o 23 złote więcej niż bezdzietne pary, a statystyczny singiel na jedzenie przeznacza nieco ponad 500 złotych. Wydatki na czynsz wzrastają proporcjonalnie do wielkości zamieszkiwanej miejscowości, natomiast mieszkańcy wsi wydają więcej na komunikację, w tym na paliwo.
Teoretycznie kwota pozostająca w portfelu po opłaceniu wszystkich comiesięcznych wydatków powinna wynosić średnio 549 złotych. Tymczasem aż 36 procentom młodych zdarza się niepłacenie rachunków w terminie, a 41 procent z nich tłumaczy to chwilowymi problemami finansowymi (35 procent po prostu zapomina, a aż 34 procent ma zbyt małe dochody na opłacenie rachunków). W takiej sytuacji można skorzystać z pomocy rodziny lub znajomych (41 proc.), ograniczyć inne wydatki (31 proc.), skorzystać z oszczędności (15 proc.) lub – eureka! – podjąć dodatkową pracę, na co decyduje się co 10 ankietowany.
Oszczędzać czy nie – oto jest pytanie
Oszczędza 47 procent młodych, z czego nieco więcej mężczyzn niż kobiet. Oszczędzanie nie jest jednak mocną stroną Polaków – większość z nich może się pochwalić oszczędnościami poniżej 5 tysięcy złotych, 13 procent ma odłożone 5-25 tysięcy, a tylko 5 procent dysponuje kwotą powyżej 25 tysięcy. Statystycznie największe oszczędności mają mężczyźni, osoby z wyższym wykształceniem, single oraz mieszkańcy dużych miast. Co ciekawe, odsetek oszczędzających maleje z wiekiem – po trzydziestce oszczędza już tylko 39 procent badanych.
Mimo wszystko zadowoleni
Zadowolenie ze swojej sytuacji finansowej deklaruje aż 48 procent ankietowanych, z czego 9 procent jest „bardzo zadowolonych”. Trochę więcej niż jedna piąta młodych jest ze swoich zarobków niezadowolona lub bardzo niezadowolona, natomiast 30 procent… nie ma zdania na ten temat (!). Okazuje się, że najbardziej optymistyczni są młodzi do 25 roku życia, a także mieszkańcy wsi. Niezadowolenie deklarują częściej osoby w wieku 25-30 lat, czyli te doświadczające pierwszego zderzenia z rzeczywistością oraz mieszkańcy dużych miast, w których wydatki są znacznie większe niż na tak zwanej prowincji.
Wnioski
Wnioski z raportu każdy może wyciągnąć sam. To, co rzuca się w oczy to fakt, że wciąż stosunkowo niewielu młodych Polaków decyduje się na prowadzenie własnej działalności, a w sytuacji, gdy wydatki przekraczają dochody, więcej osób woli pożyczyć pieniądze od rodziny lub zacisnąć pasa, niż poszukać pracy dodatkowej. Z drugiej strony młodzi raczej nie mogą liczyć na swoje oszczędności w sytuacji kryzysowej. Powód jest prosty – niemal połowa nie oszczędza wcale, a zdecydowana większość tych, którzy odkładają nie uzbierała nawet 5 tysięcy złotych.
Dziwi również fakt, że mimo wszystko młodzi Polacy są zadowoleni ze swojej sytuacji finansowej, a niemal co trzeci ankietowany nie ma zdania na ten temat… Czy to oznacza, że nie wie, czy pieniędzy mu wystarcza, czy po prostu woli o tym nie myśleć? A co z wydatkami „luksusowymi”, nieujętymi w badaniu, jak kupno samochodu, wyjazd na wakacje czy fundusze przeznaczane na sport lub hobby? W raporcie zabrakło również odpowiedzi na pytanie, jak wiele osób zamierza zmienić pracę na bardziej dochodową i czy faktycznie praca na etacie to marzenie młodych Polaków…
Pełny raport dostępny na stronie KRD: http://www2.krd.pl/Centrum-prasowe/Raporty.aspx
